Complex trauma, IFS en je eigen systeem (5-2-25)
Werken met complex trauma komt ongelooflijk nauw en vraagt heel veel kennis van trauma, IFS én je eigen systeem. En daar waar dat mist kan het ongelooflijk mis gaan. Vaak zie ik bij complex trauma twee uitersten terug:
De eerste is een begeleider / behandelaar die zo veilig voelt dat in één keer de sluizen open gaan en de exiles als het ware naar buiten stormen, met een tegenreactie / backlash van de beschermers daarna als gevolg, opgevolgd door een verdere escalatie van het systeem. In deze situatie kan het ook zo zijn dat de exiles zich gaan hechten aan het Self van de ander waardoor de verbinding met het eigen Self (de sleutel voor heling) steeds meer in gevaar komt en het systeem steeds instabieler wordt, met soms de meest extreme firefighter tot gevolg als de ander wegvalt of therapie stopt omdat het te complex wordt.
De tweede is een begeleider / behandelaar die een cliënt krijgt waarvan één deel (of een deel van de delen) wel hulp wil maar het hele systeem nog op niet vertrouwen staat. De hele focus van het systeem is dan gericht op het bevestigen dat het niet te vertrouwen is en elk woord, elke blik en alles wat daarin bij de ander gevoeld wordt (feitelijk elk deel van de ander zoals de delen die binnen de tijd moeten blijven, geleerd hebben het juiste te zeggen of simpelweg een eigen emotie laten zien) zonder dit te benoemen worden afgevinkt als ‘niet te vertrouwen’. De delen die hulp willen schuiven dan als eerste aan de therapietafel aan, het lijkt te lopen, maar ondertussen zijn de delen die niet vertrouwen alleen maar tegenbewijs aan het verzamelen. En als er voldoende bewijs is stopt abrupt de therapie. Soms ook met een backlash, soms met een stil vertrek. Maar in beiden escaleert het systeem en wordt het verlangen om te helen groter, maar tegelijkertijd ook de muur van verdediging.
De laatste tijd voel ik een deel van mij wat op momenten is gaan twijfelen aan zichzelf en terugzakt in het oude gevoel van minderwaardigheid, omdat ik ‘het protocol’ niet doe. Maar bij heel veel mensen met complex trauma werkt dat niet zo. Daar kun je het protocol niet doen omdat elke inmenging al te veel is. Daar werk je met alle kennis van trauma en IFS zonder het te doen, juist omdat elke inmenging (van welk deel dan ook) gevoeld wordt en te veel is. Dan werk je vanuit Self en het zijn in het moment, en ja dan komen er vanSelf elementen uit het protocol terug die je zult herkennen. Maar ook zonder enige kennis van IFS gebeurt dit, omdat dit de basis is waarop het protocol ooit is gebouwd. De sleutel tot heling is en blijft het Self.
En let op het Self is voor mij het pakketje Self en de onbelaste delen, daar waar ik als ik het over delen heb, op de belaste delen doel. En dat maakt meteen ook het verschil want als je IFS doet om een ander te helen is het een belast deel en wordt dat gevoeld door de ander. Als IFS onderdeel is van je Self (als het ware geïntegreerd is, net als de kennis van trauma en al je vaardigheden en kwaliteiten) dan is het authentiek je Self en daardoor helend vo