Trauma: IFS en de polyvagaal theorie
Blijven reguleren werkt niet als er nog iets onder zit wat gezien wil worden. Erger nog, op den duur werkt het alleen maar frustrerend voor delen en kan het juist voor nog meer escalatie zorgen.
Eigenlijk is het blijven reguleren dus een soort crisisinterventie zei één van de deelnemers, die zelf in de ggz werkt, zo mooi tijdens de online IFS informed training deze week. Net als medicatie tijdelijk kan helpen om de rust weer terug te krijgen om daarna de behandeling te starten. En ja, daar kan ik haar, vanuit mijn ervaring, helemaal gelijk in geven.
Begrijp mij niet verkeerd, voor de mensen die minder voor hun kiezen hebben gekregen in hun jeugd kan reguleren echt wel de oplossing zijn. Maar waar er meer trauma is (en dit is er veel vaker dan waar wij ons bewust van zijn) zijn de delen in mijn ogen juist de oorzaak van het ontregeld raken van het autonoom zenuwstelsel.
En nee, er is niet één deel dat de ‘vechten, vluchten of bevriezen’ reactie geeft. Er is een scala aan delen die allemaal los van elkaar in één of meerdere van deze reacties kunnen schieten. Een deel wat de ene keer kiest voor vechten kan op een ander moment kiezen voor vluchten. En de reactie is dus niet de bron, maar het symptoom. En met steeds ‘wegreguleren’ van deze reactie kan het dus zomaar symptoombestrijding worden in plaats van helen van dat wat eronder zit. En dan wordt dat wat eronder zit opnieuw niet gezien en gehoord. Het trauma wordt opnieuw alleen nog maar groter en de muur van verdediging (lees: beschermende delen) alleen maar nog sterker.
Uit eigen ervaring weet ik dat dit zo werkt. Dat verklaart voor mij ook hoe het kon dat mijn zenuwstelsel op momenten totaal ontregeld was om, op het moment dat de bel ging en ‘de pleaser’ en ‘de anderen mogen niet zien hoe erg het is’ delen in mij naar de voordeur liepen, terwijl daarmee de rust in één keer weer terug was in mijn lijf. Zonder enige vorm van regulatie.
Jarenlang heb ik mij gericht op reguleren. Op een gegeven moment wist ik alles van het autonoom zenuwstelsel. Mijn autonoom zenuwstelsel. En toch vloog ik steeds meer en meer uit de bocht, zonder te begrijpen waarom. Tot IFS op mijn pad kwam en werkelijk alles samenviel en het mij zo duidelijk werd waarom het blijven reguleren tot steeds meer klachten leidde.
Dus ja, de Polyvagaal theorie is waardevol en reguleren is noodzakelijk als je ‘in een deel’ schiet en alle verbinding met het Self kwijt bent, maar daarna is er vaak meer nodig om te helen wat eronder zit. Zodat je niet meer langer in het deel schiet en je zenuwstelsel dus als van Self meer in een gereguleerde staat van zijn blijft.